مشخصات کتاب

سرشناسه : بذرافشان، مرتضی، 1342 -

عنوان و نام پدیدآور : مناسبت های شمسی در قرآن/مرتضی بذرافشان.

مشخصات نشر : قم: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز پژوهشهای اسلامی، 1383.

مشخصات ظاهری : 157 ص.

شابک : 100000 ریال:964-8606-58-7

وضعیت فهرست نویسی : فهرست نویسی توصیفی

یادداشت : کتابنامه به صورت زیرنویس.

شناسه افزوده : صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. مرکز پژوهشهای اسلامی

شماره کتابشناسی ملی : 1851382

ص:1

اشاره

اشاره

آغاز سال نو (1 فروردین)

زیر فصل ها

عید نوروز

نقش عدد و حساب در زندگی انسان ها

صله رحم

عفو

عید نوروز

عید نوروز

تقویم در جمهوری اسلامی ایران، بر دو گونه خورشیدی و قمری است. سال هجری قمری تا تقویم 1304 مبنای تاریخ رسمی کشور ایران بود و از آن سال، تقویم خورشیدی برای امور دولتی برگزیده شد. سال قمری، ده روز و شش ساعت و یازده ثانیه کوتاه تر از سال خورشیدی است.

آغاز سال خورشیدی، نخستین روز بهار است که برابر با 21 یا 22 مارس از سال میلادی مسیحی است. شش ماه نخست سال را 31 روز می شمرند و ماه های بعد را به استثنای اسفند ماه که گاه 29 روز می شود، 30 روز به حساب می آورند.

نقش عدد و حساب در زندگی انسان ها

نقش عدد و حساب در زندگی انسان ها

عدد و حساب و روزشماری ایام و ماه های سال، یکی از مهم ترین مسائل زندگی بشر در تمام زمینه هاست و بدون در نظر گرفتن این مهم، شیرازه زندگی درهم می ریزد. اصولاً با در نظر گرفتن وقت، زندگی آدمی منظم می شود و کارها سامان می یابد. خداوند نیز به این مهم اشاره دارد و می فرماید:

او کسی است که خورشید را روشنایی بخشید و ماه را تابان قرار داد و برای آن، منزلگاه هایی مقدّر کرد تا عدد سال ها و حساب (کارها) را بدانید. خداوند این را جز به حق نیافریده است. او آیات (خود را) برای گروهی که اهل دانشند، بیان می کند به یقین، در آمد و رفت شب و روز و آن چه خداوند در آسمان ها و زمین آفریده، آیات [و نشانه هایی] است برای آن ها که پرهیزگارند. (یونس: 5 _ 6)

اشاره

روز مبارزه با تبعیض نژادی (1 فروردین)

ابلیس نخستین نژاد پرست جهان بود.

خداوند فرمود: چون تو را به سجده امر کردم، چه چیز تو را بازداشت از این که سجده کنی؟ گفت: من از او بهترم. مرا از آتش آفریدی و او را از گِل. (اعراف: 12)

انسان ها همگی از یک نفس آفریده شده اند:

ای مردم، از پروردگارتان که شما را از نفس واحدی آفرید و جفتش را (نیز) از او آفرید و از آن دو، مردان و زنان بسیاری پراکنده کرد، پروا دارید. (نساء: 1)

ملاک برتری تقواست:

ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شما را ملت ملت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایی متقابل حاصل کنید. در حقیقت، ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست. بی تردید، خداوند دانای آگاه است.

اشاره

زمینه های گرایش به تبعیض

زیر فصل ها

1. باورهای خرافی

2. خوش پنداری

1. باورهای خرافی

1. باورهای خرافی

در عصر جاهلیت، تبعیض به ویژه تبعیض میان زن و مرد، چنان رواج داشت که حتی در تقسیم گوشت حیوانات نیز آن را در نظر می گرفتند. آنان برای جنس زن، ارزشی قائل نبودند، بلکه از او نفرت داشتند و حتی دختران را زنده به گور می کردند.

و گفتند: آن چه در شکم این دام هاست، به مردان ما اختصاص دارد و بر همسران ما حرام شده است، و اگر (آن جنین) مرده باشد، همه آنان (از زن و مرد) در آن شریکند. به زودی، (خدا) توصیف آنان را سزا خواهد داد؛ زیرا او حکیم داناست. (انعام: 139)

2. خوش پنداری

2. خوش پنداری

برخی به پندار خطا، خود را دارای جایگاهی بلند و دوستان خدا می پندارند و از سوی دیگر، دیگران را هیچ می انگارند. به عبارتی دیگر، هرکس در دایره تنگ نظری های آیین آن ها جای گرفت، به قرب الهی دست یافته است و دیگران حق حیات نخواهند داشت. قرآن درباره این خوش پنداری و تبعیض اندیشی می فرماید:

بگو: ای کسانی که یهودی شده اید، اگر پندارید که شما دوستان خدایید نه مردم دیگر، پس اگر راست می گویید درخواست مرگ کنید. (جمعه: 6)

اشاره

روز جهانی آب (2 فروردین) آغاز هفته صرفه جویی در مصرف آب (1 تیر)

زیر فصل ها

صرفه جویی در مصرف آب

آب، پدیده آسمانی

آب، رمز زندگی

مرز طبیعی آب شور و شیرین

ناتوانی انسان از ذخیره سازی آب

نقش آب در پاکیزگی

توزیع مناسب آب، مانع ایجاد بحران

نقش آب در حیات طبیعت و انسان

آب موضوعی برای اندیشیدن

صرفه جویی در مصرف آب

صرفه جویی در مصرف آب

در جهان امروز، بسیاری از نقاط جهان با کم آبی شدید روبه رو هستند و کشور ایران نیز یکی از کشورهای کم آب است. بنابراین، باید فرهنگ صرفه جویی را جایگزین فرهنگ اسراف و تبذیر کرد تا بتوان از مشکلات کم آبی کاست. قرآن می فرماید:

... و بخورید و بیاشامید و[لی] زیاده روی مکنید که او اسراف کاران را دوست نمی دارد. (اعراف: 31)

کلمه «اسراف» کلمه بسیار جامعی است که هرگونه زیاده روی در اندازه و چگونگی را شامل می شود.

آب، پدیده آسمانی

آب، پدیده آسمانی

آب، یکی از مهم ترین و اساسی ترین نعمت های پروردگار است که می توان آن را ریشه و مادر دیگر نعمت ها دانست؛ زیرا پیدایش و رشد و نمو گیاهان و درختان در پرتو آب است.

همان (خدایی) که زمینی را برای شما فرشی (گسترده) و آسمان را بنایی (افراشته) قرار داد و از آسمان آبی فرود آورد و بدان از میوه ها رزقی برای شما بیرون آورد؛ پس برای خدا همتایانی قرار ندهید، در حالی که خود می دانید. (بقره: 22)

و اوست کسی که از آسمان، آبی فرود آورد. پس به وسیله آن از هرگونه گیاه برآوردیم و از آن (گیاه) جوانه سبزی خارج ساختیم که از آن دانه های متراکم بر می آوریم و از شکوفه درخت خرما خوشه هایی است نزدیک به هم و (نیز) باغ هایی از انگور و زیتون و انار _ همانند و غیر همانند _ خارج کردیم. به میوه آن چون ثمر دهد و به (طرز) رسیدنش بنگرید، به یقین، در این ها برای مردمی

مرز طبیعی آب شور و شیرین

مرز طبیعی آب شور و شیرین

و اوست کسی که دو دریا را موج زنان به سوی هم روان کرد؛ این یکی شیرین (و) گوارا و آن یکی شور (و) تلخ است و میان آن دو، مانع و حریمی استوار قرار داد. (فرقان: 53)(1)

این آیه، یکی از مظاهر شگفت انگیز قدرت پروردگار را در جهان آفرینش ترسیم می کند که چگونه حجابی نامرئی و حایل ناپیدا در میان دریای شور و شیرین قرار می گیرد و اجازه نمی دهد آن ها با هم درآمیزند.

توزیع مناسب آب، مانع ایجاد بحران

توزیع مناسب آب، مانع ایجاد بحران

و آنان را به دوازده عشیره که هر یک امتی بودند، تقسیم کردیم و به موسی _ وقتی قومش از او آب خواستند _ وحی کردیم که با عصایت به آن تخته سنگ بزن. پس از آن، دوازده چشمه جوشید. هر گروهی آبشخور خود را شناخت و ابر را بر فراز آنان سایبان کردیم. (اعراف: 160)

هنگامی که بنی اسرائیل در بیابانی سوزان، به سوی بیت المقدس در حرکت بودند، گرفتار عطش سوزان و تشنگی خطرناکی شدند و از موسی علیه السلام تقاضای آب کردند. به فرمان خداوند، دوازده چشمه برای دوازده قبیله بنی اسرائیل از صخره جوشید. با این که هر یک از این چشمه ها تفاوت هایی با هم داشتند، ولی چون توزیع عادلانه بود و نظم و انضباط حکم فرما گردید، هر یک به سهم خود قانع گردید و هیچ کس لب به اعتراض نگشود.

آب موضوعی برای اندیشیدن

آب موضوعی برای اندیشیدن

آیا آبی را که می نوشید دیده اید. آیا شما آن را از (دل) ابر سپید فرود آورده اید، یا ما فرود آورنده ایم. اگر بخواهیم آن را تلخ می گردانیم. پس چرا سپاس نمی دارید؟ (واقعه: 68 _ 70)

اشاره

روز جمهوری اسلامی ایران (12 فروردین)

در این روز، ساختار جدید سیاسی _ اجتماعی ایران بر مبنای آرای اکثریت قریب به اتفاق مردم، یعنی 2/98 درصد آرای ملت مسلمان ایران تثبیت شد. در این روز مقدس، حکومتی شکل گرفت که شعار اصلی آن «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» بود. امام خمینی در دوازدهم فروردین 1358 پس از تثبیت نظام مقدس جمهوری اسلامی در قسمتی از پیام خود فرموده:

... و این روز را روز عید می دانم و امیدوارم که در هر سال 12 فروردین، روز عید ملت ما باشد که رسیدند به قدرت ملی و خودشان سرنوشت خودشان را به دست خواهند گرفت.(1)

حکومت، مخصوص خدا

حکومت، مخصوص خدا

در این باره آیات فراوانی در قرآن وجود دارد که حکومت را از آن خدا می داند:

بدانید که حکم و داوری، مخصوص خداست. (انعام: 62)

و حکم و فرمان، از آن خداست. (یوسف: 67)

حکومت خدا، جداکننده حق از باطل

حکومت خدا، جداکننده حق از باطل

قرآن یکی از ویژگی های حکومت خدا را جدا کردن حق از باطل معرفی می کند. در چنین حکومتی، به یقین هیچ حقّی ضایع نمی گردد و باطلی نیز نمی تواند از مجازات رهایی یابد:

حکم و فرمان، تنها از آن خداست. حق را از باطل جدا می کند و او بهترین جدا کننده (حق از باطل) است. (انعام: 57)

حکومت پیامبر اسلام

حکومت پیامبر اسلام

پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر (و نزدیک تر) است. (احزاب: 36)

و هیچ مرد و زن مؤمنی را نرسد که چون خدا و فرستاده اش به کاری فرمان دهند، برای آنان در کارشان اختیاری باشد و هر کس خدا و فرستاده اش را نافرمانی کند، همانا

حکومت در عصر غیبت

حکومت در عصر غیبت

در زمان غیبت ولی عصر عج الله تعالی فرجه الشریف، باید نزدیک ترین مسلمانان به امام معصوم علیه السلام، یعنی شخصی که شرط های اساسی: احاطه علمی به معارف اسلامی و احکام و قوانین الهی، شناسایی مصالح و مفاسد جامعه و مدیریت و تدبیر امور اجتماعی و تقوا و عدالت را در بهترین مرتبه آن داراست، زمامداری و رهبری امت اسلام را عهده دار شود. در تأیید این نکته، دلایل عقلی و نقلی وجود دارد که در جای خود مطرح شده است.

اشاره

روز طبیعت (13 فروردین)

زیر فصل ها

خداوند مالک طبیعت

طبیعت، تسبیح گوی خدا

طبیعت و توحید

طبیعت در سیطره انسان

طبیعت، وسیله آزمایش

خداوند مالک طبیعت

خداوند مالک طبیعت

خداوند، انسان را بر بیابان، کوه، دشت، گیاهان، درختان، دریا، آب، باد، ابر و نعمت های بی شمار دیگر مسلّط ساخته است. اوست که تنها مالک و خالق این طبیعت و جهان بی نهایت است.

مگر ندانستی که فرمانروایی آسمان ها و زمین (طبیعت) از آن خداست و شما جز خدا سرور و یاوری ندارید؟ (بقره: 107)

و آن چه در آسمان ها و آن چه در زمین است، از آن خداست و همه کارها به سوی خدا باز گردانده می شود. (آل عمران: 109)

فرمانروایی آسمان ها و زمین و آن چه در آن هاست، از آن خداست و او بر هر چیزی تواناست. (مائده: 120)

طبیعت، تسبیح گوی خدا

طبیعت، تسبیح گوی خدا

آن چه در آسمان ها و در زمین است، تسبیح گوی خدای هستند و اوست شکست ناپذیر سنجیده کار. (حشر: 1)

آن چه در آسمان ها و زمین است، (جمله) تسبیح او می گویند و او عزیز حکیم

طبیعت در سیطره انسان

طبیعت در سیطره انسان

خداوند، طبیعت را مسخّر انسان گردانیده است تا نیازهای او را برطرف سازد.

و شب و روز و خورشید و ماه را برای شما رام گردانید و ستارگان به فرمان او مسخّر شده اند. همانا دراین (امور) برای مردمی که اندیشه می کنند، نشانه هاست. و (هم چنین) آن چه را در زمین به رنگ های گوناگون برای شما پدید آورد (مسخّر شما ساخت). بی تردید، در این (امور) برای مردمی که پند می گیرند، نشانه ای است. و اوست کسی که دریا را مسخّر گردانید تا از آن گوشت بخورید و پیرایه ای که آن را می پوشید، از آن بیرون آورید و کشتی ها را در آن شکافنده (آب) می بینی. و تا از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید. (نحل: 12 _ 14)

آیا ندیده ای که خدا آن چه را در زمین است، به نفع شما رام گردانید؟ (حج:65)

اشاره

روز هنر اسلامی (20 فروردین)

هنر، سلاحی برنده و شگفت است که ضرورت بهره گیری از آن، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و نیاز به تبیین ایده های انقلاب و دفاع از هویت اصیل و الهی آن، بیش از پیش آشکارتر شد. این عرصه که بیش تر به روی نیروهای مکتبی و با ایمان بسته بود، حضور فعّال هنرمندان مسلمان را می طلبید و ارایه هنر بر مبنای دین نیز به شناخت معیارها، ملاک ها و چارچوب مکتبی نیاز داشت. ازاین رو، عنوانی با مشخصه «هنر اسلامی» ضرورت خود را بیش از گذشته نشان داد و صاحب نظران مسلمان را در این زمینه به کاوش و پژوهش و عرضه دیدگاه اسلام درباره هنر و قالب ها و شیوه ها و ضابطه ها کشاند. این ضرورت، هم برای کسانی که در سایه این نظام مقدس، کار هنری تولید و عرضه می کردند، مطرح بود و هم برای آنان که به مطالعه و تحقیق در این باره می پرداختند.

هماهنگی و زیبایی در آفرینش

هماهنگی و زیبایی در آفرینش

خداوند در نخستین آیات سوره «تبارک»، از آفرینش آسمان های هفت گانه سخن گفته است و توجه می دهد که در آفرینش خداوند، تفاوت، نقص و کاستی نمی توان یافت:

در آفرینش آن (خدای) بخشایشگر هیچ گونه اختلاف (و تفاوتی) نمی بینی؛ باز بنگر آیا خلل (و نقصانی) می بینی؟ باز دوباره بنگر تا نگاهت زبون و درمانده به سویت باز گردد. (ملک: 3 و 4)

رنگ ها، هنری الهی

رنگ ها، هنری الهی

و از نشانه های (قدرت) او آفرینش آسمان ها و زمین و اختلاف زبان های شما و رنگ های شماست. (روم: 22)

آیا ندیده ای که خدا از آسمان آبی فرود آورد و به (وسیله) آن میوه هایی که رنگ های آن ها گوناگون است بیرون آوردیم؟ * و از برخی کوه ها، راه ها (و رگه ها) ی سپید و گلگون به رنگ های مختلف و سیاه پر رنگ (آفریدیم). (فاطر: 27 و 28)

و (هم چنین) آن چه را در زمین به رنگ های گوناگون برای شما پدید آورد (مسخّر شما ساخت)، بی تردید، در این (امور) برای مردمی که پند می گیرند، نشانه ای است. (نحل: 13)

داستان نویسی

داستان نویسی

اشاره

قطع رابطه سیاسی جمهوری اسلامی ایران و امریکا(20 فروردین)

رابطه ایران و امریکا تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، براساس منافع یک جانبه امریکا برقرار بود و در این میان، ایران به عنوان ژاندارم منافع امریکا در منطقه شمرده

منع تکیه بر ستم پیشه گان

منع تکیه بر ستم پیشه گان

جامعه مستقل و آزاد، جامعه ای است که از هر نظر خودکفا باشد و پیوند و ارتباطش با دیگران، پیوندی براساس منافع متقابل باشد، نه براساس اتکای ضعیف بر قوی. این وابستگی خواه از نظر فکری و فرهنگی باشد یا نظامی یا اقتصادی یا سیاسی، نتیجه ای جز اسارت و استثمار به بار نخواهد آورد.

به کسانی که ستم کرده اند متمایل مشوید که آتش (دوزخ) به شما می رسد و در برابر خدا برای شما دوستانی نخواهد بود و سرانجام یاری نخواهید شد. (هود: 113)

روز ارتش جمهوری اسلامی و نیروی زمینی (29 فروردین)

عدد لشکریان پروردگار

عدد لشکریان پروردگار

حضور خداوند در همه جا، و گسترش قدرتش در تمام عالم هستی، ذات پاک او را از هرگونه یار و یاور و لشکر بی نیاز می کند، ولی با این حال، برای نشان دادن عظمتش به خلایق و برای یاد آوری آن ها، لشکر فراوانی برای خود برگزیده که مجری فرمان او در سراسر جهان هستند. قرآن می فرماید:

و (شماره) سپاهیان پروردگارت را جز او نمی داند و این (آیات) جز تذکاری برای بشر نیست. (مدثر: 31)

هراس انگیزی در دل دشمن

هراس انگیزی در دل دشمن

تهدید نظامی باعث هراس انگیزی برای دشمن می شود و آثار فراوانی به دنبال خواهد داشت. حضرت سلیمان، برای این که قاطعیت را در حقانیت خود نشان دهد، با قاطعیت به فرستاده مخصوص ملکه سبا فرمود:

به سوی آنان بازگرد که همانا سپاهیانی بر (سر) ایشان می آوریم که در برابر آن ها، تاب ایستادگی نداشته باشند و از آن (دیار) به خواری و زبونی بیرونشان می کنیم. (نمل: 37)

اشاره

آغاز هفته مشاغل (3 اردیبهشت)

اشتغال از موضوع هایی است که بحث درباره آن اهمیت بسیار دارد و بی کاری یکی از معضلات اصلی در هر جامعه ای است. امروز بخش بزرگی از سرمایه نیروی انسانی آماده کار، به علت بی کاری هدر می رود و بی توجهی و بی تدبیری در این موضوع، آثار زیان بار و جبران ناپذیری در پی خواهد داشت که فقر و فساد و هرج و مرج از جمله آن است. بنابراین، کارآفرینی و مبارزه با بی کاری باید در دستور کار دولت ها و مدیران جامعه قرار گیرد.

شرط استخدام

شرط استخدام

قدرت و اعتماد، دو شرط استخدام است. حضرت موسی مدتی را نزد شعیب علیه السلام به چوپانی مشغول بود. قرآن با بیان سرگذشت موسی علیه السلام این گونه به این دو شرط اشاره می کند:

یکی از آن دو (دختر) گفت: ای پدر، او را استخدام کن؛ چرا که بهترین کسی است که استخدام می کنی: هم نیرومند (و هم) در خور اعتماد است. (قصص: 26)

نجّاری نوح علیه السلام

نجّاری نوح علیه السلام

پس از آن که عذاب الهی بر قوم نوح مقررّ شد، خداوند به او وحی فرمود:

و زیر نظر ما و (به) وحی ما کشتی را بساز و درباره کسانی که ستم کرده اند، با من سخن مگوی... * و (نوح) کشتی را می ساخت. (هود: 37 و 38)

پاکی جوان و آمادگی پذیرش حق

پاکی جوان و آمادگی پذیرش حق

گرایش به بالندگی و نوآوری در نسل جوان، بیش از اقشار دیگراست. تحول خواهی و آرمان گرایی در آنان می جوشد. در هر انقلابی، نخستین گروهی که به آن جذب می شوند، جوانان هستند. گذشته از این که قلب هایی پاک و افکاری دست نخورده دارند، شور و جوشش انقلابی در آنان بیشتر است. افزون بر این، وابستگی های مادی که بزرگسالان را به محافظه کاری و ملاحظات دیگر وا می دارد، در جوانان نیست. نه مال و ثروتی دارند که از نابودی آن بترسند و نه پست و مقامی که از به خطر افتادنش وحشت کنند. بنابراین، نخستین کسی که به پیامبر ایمان آورد، امیرمؤمنان، علی علیه السلام بود که در سن نوجوانی بود. نخستین گروهی نیز که به موسی علیه السلام ایمان آوردند و تحت فشار

اشاره

شکست آمریکا در حمله نظامی به ایران (5 اردیبهشت)

در چنین روزی دنیا شاهد شکست مفتضحانه امریکا در مقابله با نهضت خونین اسلامی ایران بود و بار دیگر عظمت و شکست ناپذیری این انقلاب الهی به جهانیان به اثبات رسید.

پس از فتح لانه جاسوسی امریکا به دست توانای فرزندان ملت مسلمان ایران، امریکا درصدد تلافی برآمد و نخست تصمیم به محاصره اقتصادی ایران گرفت، ولی نتوانست در اراده پولادین ملت ایران، کوچک ترین خللی ایجاد کند. ازاین رو، در صدد اجرای طرحی دیگر برآمد و آن، حمله نظامی به ایران برای آزاد سازی گروگان های امریکایی در سال 1359 بود.

امریکا در چنین روزی با تعدادی هواپیما و بیست بالگرد نظامی، حمله خویش را به ایران آغاز کرد. آن ها در صحرای طبس فرود آمدند و قصد داشتند از آن جا به تهران آمده و گروگان ها را از لانه جاسوسی امریکا در تهران آزاد و از ایران خارج کنند. با وجود مراقبت های لازم و پیش بینی های انجام شده و امکانات و تجهیزات کامل، سربازان امریکایی دراوج ناباوری و سرگردانی در برابر شن های تفتیده بیابان طبس، به شکستی سخت و عظیم تن دادند. این حادثه تاریخی، حمله فیل داران ابرهه به خانه کعبه و سرکوبی آنان با مرغان ابابیل را که لشکر غیبی حضرت حق بودند، در ذهن ها زنده می کند!

مگر ندیدی پروردگارت با پیلداران چه کرد؟ آیا نیرنگشان را بر باد نداد؟ و بر سر آن ها دسته دسته پرندگانی ابابیل فرستاد (که) بر آنان سنگ هایی از گل

روز شوراها (9 اردیبهشت)

مشورت در امور خانوادگی

مشورت در امور خانوادگی

پس اگر (پدر و مادر) بخواهند، با رضایت و مشورت یکدیگر، کودک را (زودتر) از شیر باز گیرند، گناهی بر آن دو نیست. (بقره:233)

اطمینان و نیرومندی دو ویژگی کارگر

اطمینان و نیرومندی دو ویژگی کارگر

یکی از آن دو (دختر شعیب) گفت: ای پدر، او را استخدام کن؛ چرا که بهترین کسی است که استخدام می کنی: هم نیرومند (و هم) در خور اعتماد است. (قصص: 26)

اشاره

آغاز هفته معدن (1 خرداد)

زیر فصل ها

معادن، نعمتی الهی

معادن، نعمتی الهی

معادن، نعمتی الهی

معادن، مخزن گوهرهای زمینی مانند طلا، نقره، مس و... هستند که آدمی با فرآیندهای گونه گون و استخراج آن ها، نیازهای خود را برآورده می سازد.

و (هم چنین) آن چه را در زمین به رنگ های گوناگون برای شما پدید آورد (مسخّر شما ساخت). (نحل: 13)

و آهن را که در آن برای مردم خطری سخت و سودهایی است، پدید آوردیم. (حدید: 25)

آیا ندیده ای که خدا از آسمان آبی فرود آورد و به (وسیله) آن میوه هایی که رنگ های آن ها گوناگون است، بیرون آوردیم؟ و از برخی کوه ها راه ها (و رگه ها)ی سپید و گلگون به رنگ های مختلف و سیاه پررنگ (آفریدیم)؟ (فاطر: 27)

روز معلم (12 اردیبهشت)

ادب شاگرد

ادب شاگرد

درباره ادب و احترام شاگرد به استاد که در علم اخلاق، بسیار بر آن تاکید شده، روایات فراوانی وارد شده است. گفت وگوهای موسی علیه السلام به عنوان شاگرد و حضرت خضر علیه السلام از بهترین نمونه های آداب تعلم در قرآن است:

موسی به او گفت: آیا تو را به شرط این که از بینشی که آموخته شده ای به من یاد دهی، پیروی کنم؟ گفت: تو هرگز نمی توانی همپای من صبر کنی. و چگونه می توانی بر چیزی که به شناخت آن احاطه نداری، صبر کنی؟ گفت: ان شاء الله مرا شکیبا خواهی یافت و در هیچ کاری تو را نافرمانی نخواهم کرد.

اشاره

آزادسازی خرمشهر و روز مقاومت و پیروزی (3 خرداد)

پس از عملیات فتح المبین در دهم فروردین 1361، بی درنگ بازسازی یگان ها و طرح ریزی برای عملیات بعدی آغاز شد. سرانجام نیروهای مسلح جمهوری اسلامی

نزول فرشتگان بر استقامت پیشه گان

نزول فرشتگان بر استقامت پیشه گان

در حقیقت، کسانی که گفتند پروردگار ما خداست، پس ایستادگی کردند، فرشتگان برآنان فرو می ایند (و می گویند)هان بیم مدارید و غمگین مباشید و به

موانع ایستادگی و پیروزی

2. پیروی از نادان ها

و موسی گفت: پروردگارا، تو به فرعون و اشرافش در زندگی دنیا زیور و اموال داده ای، تا «خلق را» از تو گمراه کنند. پروردگارا، اموالشان را نابود کن و آنان را دل سخت گردان که ایمان نیاورند تا عذاب دردناکی را ببینند. فرمود: دعای هردوی شما پذیرفته شد. پس ایستادگی کنید و راه کسانی را که نمی دانند، پیروی مکنید. (یونس: 88 _ 89)

لزوم بازگشت به قانون الهی

لزوم بازگشت به قانون الهی

برخی آیات به این دلالت دارند که اختلافات میان مردم باید با نگاه به کتاب الهی و احکام خدای متعال برطرف شود، مانند:

مردم امتی یگانه بودند. پس خداوند، پیامبران را نویدآور و بیم دهنده برانگیخت و با آنان کتاب (خود) را به حق فروفرستاد تا میان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند، داوری کنند. (بقره: 213)

قیام مسلحانه مردم گیلان به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی(15 خرداد 1299)

قیام، نشانه ایمان

قیام، نشانه ایمان

خداوند، کسانی را که روحیه قیام و مبارزه ندارند، توبیخ می کند و آنان را از کسانی می داند که به خداوند و روز واپسین ایمان نیاورده اند:

کسانی که به خدا و روز بازپسین ایمان دارند، در جهاد با مال و جانشان از تو (عذر و) اجازه نمی خواهند و خدا به (حال) تقوا پیشگان داناست. تنها کسانی از تو اجازه می خواهند (به جهاد نروند) که به خدا و روز بازپسین ایمان ندارند و دل هایشان به شک افتاده و در شکّ خود سرگردانند. و اگر (به راستی) اراده بیرون رفتن داشتند، همانا برای آن ساز و برگی تدارک می دیدند، ولی خداوند راه افتادن آنان را خوش نداشت. پس ایشان را منصرف گردانید و (به آنان)

تهذیب و تهجد، مقدمه قیام

تهذیب و تهجد، مقدمه قیام

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله برای آشکار ساختن دعوتش، بیش از پیش به آمادگی روحی نیاز داشت؛ چرا که تحقق بخشیدن به مفاد قرآن، بسیار سنگین و مشکل می نمود. به ویژه در آغاز دعوت و قیام او در مکه که محیط آن جا را ابرهای تیره و تار و جهل و بت پرستی و خرافات فرا گرفته بود و دشمنان متعصب و لجوج و بی رحم در برابر او دست به دست هم داده بودند. پیامبر و یاران اندکش نیز تنها با بهره گیری از تربیت قرآن و توان بخشی با نماز شب و تقرب به ذات پاک پروردگار، می توانستند بر تمام این مشکلات پیروز شوند و بار این رسالت سنگین را بر دوش کشند. ازاین رو، خداوند، پیامبرش را پیش از قیام به انذار، قیام به بندگی و عبادت فرا می خواند و می فرماید:

ای کشیده ردای شب برسر. برخیز و بترسان. و پروردگار خود را بزرگ دار. و لباس خویشتن را پاک کن. و از پلیدی دور شو و منّت مگذار و فزونی مطلب. و برای پروردگارت شکیبایی کن. (مدّثر:1 _ 7)

اشاره

سال روز تأسیس سازمان تبلیغات اسلامی (1 تیر)

تبلیغات، مجموعه رفتارها، گفتارها و نوشتارهایی است که برای نفوذ و تأثیر گذاری در شخصیت، افکار، عقاید و احساسات مخاطبان سازمان دهی می شود. امام خمینی رحمه الله تبلیغات را از اصول بسیار مهم اسلام عزیز معرفی کرده است. این اصل و ضرورت مهم، همان شناساندن خوبی ها و تشویق به انجام آن ها و ترسیم بدی ها و نشان دادن راه گریز و منع از آن هاست.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نهاد شورای عالی تبلیغات اسلامی در اول تیرماه 1360 به صورت نهادی منسجم، مستقل و زیر نظر ولی فقیه به منظور پرداختن به امر تبلیغات به وجود آمد.

تبلیغ، مسئولیت و تکلیف اصلی پیامبران

تبلیغ، مسئولیت و تکلیف اصلی پیامبران

پس اگر با تو به محاجّه برخاستند، بگو: من خود را تسلیم خدا کردم و هر که مرا پیروی کند (نیز خود را تسلیم خدا کرده) و به کسانی که اهل کتابند و به مشرکان بگو: آیا اسلام آورده اید؟ پس اگر اسلام آوردند، همانا هدایت یافته اند و اگر روی برتافتند، فقط رساندن پیام بر عهده توست و خداوند به (امور) بندگان بیناست. (آل عمران: 20)(1)

تبلیغ، دعوت به خیر و صلاح

تبلیغ، دعوت به خیر و صلاح

وظیفه، تنها ابلاغ است، نه نتیجه

وظیفه، تنها ابلاغ است، نه نتیجه

بر پیامبر (خدا، وظیفه ای) جز ابلاغ (رسالت) نیست و خداوند آن چه را آشکار و آن چه را پوشیده می دارید، می داند. (مائده: 99)

اشاره

اخلاق تبلیغ

زیر فصل ها

1. شرح صدر

2. دعوت با اندرز نیکو

3. حضور در میان مردم

4. بی اعتنایی به منافع شخصی

5. استفاده از تمثیل

6. بهره گیری از پند و نصیحت

7. عمل به گفته های خود

1. شرح صدر

1. شرح صدر

پس اگر تو را تکذیب کردند، (بدان که) پیامبرانی (هم) که پیش از تو، دلایل روشن و نوشته ها و کتاب روشن آورده بودند، تکذیب شدند. (آل عمران: 184)(1)

گفت: پرودگارا، سینه ام را گشاده گردان. و کارم را برای من آسان ساز. و از زبانم گره بگشای، (تا) سخنم را بفهمند. (طه: 25 _ 28)

2. دعوت با اندرز نیکو

2. دعوت با اندرز نیکو

با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به (شیوه ای) که نیکوتر است، مجادله نمای. (نحل: 125)

3. حضور در میان مردم

3. حضور در میان مردم

و به راستی، نوح را به سوی قومش فرستادیم. (گفت:) من برای شما هشدار دهنده ای آشکارم... . (هود: 25 _ 32)

4. بی اعتنایی به منافع شخصی

4. بی اعتنایی به منافع شخصی

و ای قوم من، بر این (رسالت) مالی از شما درخواست نمی کنم. مزد من جز بر عهده خدا نیست... . (هود: 29)

5. استفاده از تمثیل

5. استفاده از تمثیل

7. عمل به گفته های خود

7. عمل به گفته های خود

ای کسانی که ایمان آورده اید، چرا چیزی می گویید که انجام نمی دهید؟ . نزد خدا سخت ناپسند است که چیزی را بگویید و انجام ندهید. (صف: 2 و 3)

بهترین داور

بهترین داور

بگو: من از جانب پروردگارم دلیل آشکاری (همراه) دارم، (ولی) شما آن را دروغ پنداشتید، (و) آن چه را به شتاب خواستار آنید، در اختیار من نیست. فرمان جز به دست خدا نیست که حق را بیان می کند و او بهترین داوران است. (انعام: 57)

قصاص، اصلی عادلانه

قصاص، اصلی عادلانه

و در (تورات) بر آنان مقرر کردیم که جان در مقابل جان، چشم در برابر چشم، بینی در برابر بینی، گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان است. و زخم ها (نیز به همان ترتیب) قصاص دارند و هر که از آن (قصاص) درگذرد، پس آن، کفاره (گناهان) او خواهد بود. (مائده: 45)

4. داوری نکردن براساس حکم خدا

... و کسانی که به موجب آن چه خدا نازل کرده، داوری نکرده اند، آنان خود ستمگرانند. (مائده: 45)

اشاره

منابع مالیات های ثابت

زیر فصل ها

1. جزیه یا مالیات سرانه

2. زکات

3. خمس

1. جزیه یا مالیات سرانه

1. جزیه یا مالیات سرانه

با کسانی از اهل کتاب که به خدا و روز بازپسین ایمان نمی آورند و آن چه را خدا و فرستاده اش حرام گردانیده اند حرام نمی دارند و متدین به دین حق نمی گردند، کارزار کنید تا با (کمال) خواری به دست خود جزیه دهند. (توبه: 29)

مالیات مزبور، مزد امنیتی است که حکومت اسلامی برای اقلیت های مذهبی فراهم می سازد. از آن جا که دفاع از موجودیّت و استقلال و امنیت کشور، وظیفه همه افراد آن است، بنابراین هرگاه جمعی برای انجام این وظیفه قیام کنند وعده ای دیگر به سبب اشتغال به کسب و کار نتوانند در صف سربازان قرار گیرند، وظیفه گروه دوم این است که هزینه مبارزان و حافظان امنیت را به صورت مالیات سرانه در سال بپردازند. پس جزیه تنها نوعی کمک مالی است که از سوی اهل کتاب در برابر مسئولیّتی که مسلمانان برای تأمین امنیت جان و مال آن ها به عهده می گیرند، پرداخت می گردد.

2. زکات

2. زکات

اشاره

قیام مسجد گوهرشاد در مخالفت با طرح حجاب زدایی رضاخان (21 تیر)

اسلام زدایی از کشورهای اسلامی، به ویژه از منطقه خاورمیانه، مهم ترین هدف استعمار بود. این هدف شیطانی با به قدرت رسیدن رضاخان به شیوه پیچیده و زمان بندی شده ای در ایران به اجرا درآمد که با برخورد قاطع مردم به رهبری روحانیت از جمله موضع گیری تند و کفر ستیزانه آیت الله بافقی(2) با طرح حجاب زدایی از زنان مسلمان ایران، این طرح تا هشت سال به تعویق افتاد. رضا خان پس از سفر به ترکیه و ملاقات با مصطفی کمال (آتاتورک) و الگو گرفتن از اقدامات ضد دینی حکومت لاییک آن جا، به ایران بازگشت و در سال 1314، زمزمه های حجاب زدایی از زنان را سرداد. سخنرانی هایی

امنیت، رهاورد حجاب

امنیت، رهاورد حجاب

ای پیامبر، به زنان و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: پوشش های خود را بر خود

پاک چشمی، وظیفه مشترک مردان و زنان

پاک چشمی، وظیفه مشترک مردان و زنان

به مردان با ایمان بگو: دیده فرو نهند و پاکدامنی ورزند، که این برای آنان پاکیزه تر است، زیرا خدا به آن چه می کنند آگاه است. و به زنان با ایمان بگو: دیدگان خود را (از هر نامحرمی) فرو بندند و پاکدامنی ورزند... . (نور: 30 و 31)

برقراری صلح بین مؤمنان

برقراری صلح بین مؤمنان

بر هر مسلمان است که از درگیری و خون ریزی میان مسلمانان جلوگیری کند.

و اگر دو طایفه از مؤمنان با هم بجنگند، میان آن دو را اصلاح دهید... . (حجرات: 9)

البته دعوت به صلح تا زمانی است که هر دو طرف قصد صلح داشته باشند، وگرنه اگر یکی از دو طرف اهداف متجاوزگرانه دارد، باید همه او را از دست یابی به اهداف پلیدش باز دارند.

و اگر (باز) یکی از آن دو بردیگری تعدی کرد، با آن (طایفه ای) که تعدّی می کند، بجنگید تا به فرمان خدا باز گردد. (حجرات: 9)

نکوهشِ صلح از روی سستی

نکوهشِ صلح از روی سستی

صلحی که از روی سستی و سازش و ذلت پذیری و برای رسیدن به مطامع دنیوی باشد، نکوهیده و ناپسند است. خداوند به مسلمانان امر می کند در جنگ سستی نورزند و در حالی که برتری نظامی دارند، خود اقدام به صلح نکنند:

پس سستی نورزید و (کافران را) به آشتی نخوانید (که) شما برترید و خدا با شماست و از (ارزش) کارهایتان هرگز نخواهد کاست. (محمد: 35)

دوزخیان، ناشنوایان حقیقی هستند

دوزخیان، ناشنوایان حقیقی هستند

انسان های بسیاری هستند که می شنوند، ولی براساس منطق قرآن، گویا ناشنوا هستند؛ زیرا در برابر شنیدن حق، سرتسلیم فرود نمی آورند. چه بسا کسانی که در ظاهر ناشنوا هستند، ولی حق را گردن می نهند و ایمان می آورند؛ اینان شنوای حقیقی هستند.

در حقیقت، بسیاری از جنیّان و آدمیان را برای دوزخ آفریده ایم. (چرا که) دل هایی دارند که با آن (حقایق را) دریافت نمی کنند و چشمانی دارند که با آن ها نمی بینند و گوش هایی دارند که با آن ها نمی شنوند. آنان همانند چهارپایان، بلکه گمراه ترند. (آری) آن ها همان غافل ماندگانند. (اعراف: 179)

و گویند: اگر شنیده (و پذیرفته) بودیم یا تعقّل کرده بودیم، در (میان) دوزخیان نبودیم. (ملک: 10)

نکوهش ترک کنندگان نماز جمعه

نکوهش ترک کنندگان نماز جمعه

قرآن در نکوهش کسانی که نماز جمعه را ترک می کنند و کسب و کار و بازی را بدان ترجیح می دهند، می فرماید:

و چون داد و ستد یا سرگرمی ببینند، به سوی آن روی می آورند و تو را در حالی که ایستاده ای، ترک می کنند. بگو: آن چه نزد خداست از سرگرمی و از داد و ستد بهتر است و خدا بهترین روزی دهندگان است. (جمعه: 11)

اشاره

روز جهانی شیر مادر (10 مرداد)

زیر فصل ها

زمان شیر خوارگی و اهمیت شیر مادر

زمان شیر خوارگی و اهمیت شیر مادر

زمان شیر خوارگی و اهمیت شیر مادر

و مادران (باید) فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند. (این حکم) برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند... هیچ مادری نباید به سبب فرزندش زیان ببیند... پس اگر (پدر و مادر) بخواهند با رضایت و صوابدید یکدیگر، کودک را (زودتر) از شیر باز گیرید، گناهی بر آن دو نیست. (بقره: 233)

و به مادر موسی وحی کردیم که: او را شیر ده... . (قصص: 7)

اشاره

هفته دولت (2 _ 8 شهریور)

هشتم شهریور، سالروز شهادت دو تن از دولت مردان دل سوز و ایثارگر جمهوری اسلامی ایران، شهید رجایی و باهنر است. ازاین روی هفته نخست شهریور را به یاد این دو شهید عزیز، هفته دولت نام نهاده اند.

محمد علی رجایی، رئیس جمهور و محمد جواد باهنر، نخست وزیر نخستین دولت مکتبی پس از حاکمیت لیبرال ها بر کشور بودند و در آن دوره بحرانی که جنگ تحمیلی و دیگر توطئه های دشمن، از هر سو کشور را فرا گرفته بود، نهایت تلاش خویش را صادقانه در خدمت به مردم و آرمان های مقدس انقلاب به کار بردند و لحظه ای از خط پویای امام راحل جدا نشدند تا آن جا که جان خویش را بر سر آن نهادند. ازاین رو، خون سرخشان برای همیشه، پشتوانه این انقلاب و کردارشان، الگوی همه دولت مردان پس از آن گردید.

آگاهی و امانت داری کارگزاران

آگاهی و امانت داری کارگزاران

پادشاه گفت: او را نزد من آورید تا او را خاص خود کنم. پس چون با او سخن راند، گفت: تو امروز، نزد ما با منزلت و امین هستی. گفت: مرا بر خزانه های این سرزمین بگمار که من نگهبانی دانا هستم. (یوسف: 54 _ 55)

این در حالی است که بر مبنای دیدگاه مادی گرایانه عده ای از بنی اسرائیل می پنداشتند که فرمانروا باید شخصی بسیار ثروتمند و توانگر باشد. قرآن درباره ردّ این نظر می فرماید:

آیا از (حال) سران بنی اسرائیل پس از موسی خبر نیافتی آنگاه که به پیامبری از خود گفتند: پادشاهی برای ما بگمار تا در راه خدا پیکار کنیم... . و پیامبرشان به آنان گفت: در حقیقت، خداوند طالوت را بر شما به پادشاهی گماشته است.

سالروز تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا(10 شهریور)

وام ربوی، اعلان جنگ با خداست.

وام ربوی، اعلان جنگ با خداست.

رباخواری موجب افزایش فقر در جامعه و تراکم ثروت در دست عده ای محدود و محرومیّت بیش تر افراد اجتماع است و از سوی دیگر، سبب پیدایش بخل، کینه، نفرت و

اشاره

روز تعاون (13 شهریور)

تعاون و همکاری نقش بسزایی در رشد و شکوفایی جامعه دارد. با گسترش فرهنگ تعاون، وحدت و یکدلی در جامعه، حاکم می شود و ابتکارها و خلاقیت ها پدیدار

ممنوعیت همکارگیری از گمراهان

ممنوعیت همکارگیری از گمراهان

آفرینش بر پایه راستی و درستی و هدایت است. مؤمنان در دعوت به همکاری نباید از گمراهان و شیطان صفتان یاری بخواهند و آنان را یار و همکار خود برگزینند:

و (یاد کن) هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: آدم را سجده کنید، پس (همه) _ جز ابلیس _ سجده کردند، که از (گروه) جن بود و از فرمان پروردگارش سرپیچید، آیا (با این حال) او و نسلش را به جای من دوستان خود می گیرید، حال آن که آن ها دشمن شمایند؟ و چه بد جانشینانی برای ستمگرانند. (من) آنان را نه در آفرینش آسمان ها و زمین به شهادت طلبیدم و نه در آفرینش خودشان و من آن نیستم که گمراه کنندگان را همکار خود بگیرم. (کهف: 50 و 51)

اشاره

آغاز هفته دفاع مقدس (31 شهریور _ 6 مهر)

31 شهریور، سالروز آغاز جنگ تحمیلی از سوی رژیم بعث عراق، علیه جمهوری اسلامی ایران در سال 1359 است. از 31 شهریور تا 6 مهر را «هفته دفاع مقدس» نام نهاده اند و به این مناسبت، در این روزها خاطره رشادت ها و جان فشانی ها و صبر و مقاومت ملت ایران ارج نهاده می شود. در قرآن، آیات بسیاری درباره لزوم دفاع در برابر هجوم دشمن آمده است.

حرمت جنگ طلبی و تجاوز

حرمت جنگ طلبی و تجاوز

اسلام، جنگ جاه طلبانه را تأیید نمی کند و آن را تجاوز و تعدی می داند تا آن جا که اگر گروهی از مسلمانان به گروه دیگری تجاوز کند، بر مسلمان های دیگر واجب است که اگر نتوانستند میان آنان صلح و سازش برقرار سازند، با متجاوز بجنگند تا از تجاوز دست بردارد.

قرآن می فرماید:

اگر دو طایفه از مؤمنان با هم بجنگند، میان آن دو را اصلاح دهید، و اگر (باز) یکی از آن دو بر دیگری تعدی کرد، با آن (طایفه ای) که تعدّی می کند، بجنگید تا به فرمان خدا باز گردد. پس اگر بازگشت، آن ها را دادگرانه سازش دهید و عدالت کنید، که خدا دادگران را دوست می دارد.... (حجرات: 9)

تجاوز و تعدی نکنید؛ زیرا خداوند تجاوزکاران را دوست نمی دارد. (بقره: 190)

قرآن حتی از تجاوز به مشرکان و دشمنان اسلام نیز به شدت نهی کرده است:

... و البته نباید کینه توزی گروهی که شما را از مسجد الحرام باز داشتند، شما را به تعدّی وادارد... . (مائده: 2)

جهاد ابتدایی، گونه ای از دفاع

جهاد ابتدایی، گونه ای از دفاع

مسلمانان می توانند به فرمان امام معصوم، جنگ را آغاز کنند. قرآن درباره نبرد با

مرفهان، گریزندگان از جهاد

مرفهان، گریزندگان از جهاد

و چون سوره ای نازل شود که به خدا ایمان آورید و همراه پیامبرش جهاد کنید، ثروتمندان از تو عذر و اجازه خواهند و گویند: بگذار که ما با خانه نشینان باشیم. راضی شدند که با خانه نشینان باشند و بر دل هایشان مهر زده شده است. در نتیجه، قدرت درک ندارند. (توبه: 86 و 87)

اشاره

روز کشاورز (1 مهر)

زیر فصل ها

اهمیت کشاورزی

نشانه های قدرت الهی در کشتزارها

کشاورز حقیقی، خداست

اهمیت کشاورزی

اهمیت کشاورزی

کشاورزی و دامداری مهم ترین بخش تولید زندگی انسان است و رسیدن به خودکفایی در این دو زمینه، نه تنها ضامن استقلال اقتصادی است که استقلال سیاسی را نیز تضمین می کند. بنابراین، دولت ها می کوشند صنعت کشاورزی خود را هرچه بیشتر گسترش دهند و از صنایع مدرن در این زمینه یاری می گیرند.

نشانه های قدرت الهی در کشتزارها

نشانه های قدرت الهی در کشتزارها

مگر ندیده ای که خدا از آسمان، آبی فرود آورد پس آن را به چشمه هایی که در (طبقات زیرین) زمین است راه داد. آن گاه به وسیله آن کشتزاری را که به رنگ های گوناگون است، بیرون می آورد. سپس خشک می گردد، آن گاه آن را زرد می بینی. سپس خاشاکش می گرداند. همانا در این (دگرگونیها) برای صاحبان خرد عبرتی است. (زمر: 21)(1)

اشاره

روز جهانی جهانگردی (5 مهر)

زیر فصل ها

انگیزه های گردشگری

اسوه های گردشگری

انگیزه های گردشگری

روز سالمندان (9 مهر)

پی آمدهای پیری

اشاره

هجرت امام خمینی از عراق به پاریس (13 مهر)

پس از قیام مردمی پانزدهم خرداد 1342، رژیم شاه در سیزدهم آبان 1343، امام خمینی رحمه الله را نخست به ترکیه و سپس به عراق تبعید کرد. در جریان انقلاب اسلامی، در دوم مهرماه 1357، منزل امام در عراق تحت محاصره نیروهای امنیتی رژیم عراق قرار گرفت و رفت و آمدها محدود شد تا این که امام تصمیم به ترک عراق گرفتند. صبح روز سیزدهم مهر 1357، امام خمینی رحمه الله با چند تن از نزدیکان به سوی کویت حرکت کردند، ولی پس از رسیدن به مرز، با وجود داشتن ویزا، از ورود ایشان جلوگیری شد. امام تصمیم گرفتند به پاریس بروند و عصر روز پانزدهم مهر پس از سپری کردن یک شب در بغداد، به سوی پاریس حرکت کرد. امام در شهرک نوفل لوشاتو که مکانی آرام و بدون سر و صدا بود، اقامت گزید و از همان جا مبارزه مردم ایران را رهبری می کرد تا این که پس از پانزده سال دوری از وطن، در دوازدهم بهمن 1357 به ایران بازگشت و انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.

هجرت و جهاد، زمینه آمرزش و مهر حق

هجرت و جهاد، زمینه آمرزش و مهر حق

آنان که ایمان آورده و کسانی که هجرت کرده و در راه خدا جهاد نموده اند، آنان به رحمت خدا امیدوارند و خداوند آمرزنده مهربان است. (بقره: 218)

کسانی که هجرت کرده و از خانه های خود رانده شده و در راه من آزار دیده و جنگیده و کشته شده اند، بدی هایشان را از آنان می زدایم و آنان را در باغ هایی که از زیر (درختان) آن نهرها روان است، در می آورم. (این) پاداش است از جانب خدا و پاداش نیکو نزد خداست. (آل عمران: 195)

هر که در راه خدا هجرت کند، در زمین اقامت گاه های فراوان و گشایش ها خواهد یافت؛ و هرکس (به قصد) مهاجرت در راه خدا و پیامبر او، از خانه اش

پی آمد سهمگین هجرت گریزی و سلطه پذیری

پی آمد سهمگین هجرت گریزی و سلطه پذیری

پیش از آغاز جنگ بدر، سران قریش اخطار کردند که همه افراد ساکن مکه که توان شرکت در جنگ علیه مسلمان ها را دارند، باید برای نبرد با مسلمانان حرکت کنند و هرکس مخالفت کند، خانه او ویران و اموالش مصادره می شود. به دنبال این تهدید، عده ای از افراد به ظاهر مسلمان که به سبب علاقه شدید به خانه و زندگی و اموال خود حاضر به مهاجرت نشده بودند، با بت پرستان به سوی میدان جنگ حرکت کردند و علیه مسلمانان در صفوف مشرکان ایستادند. آنان هنگامی که لشکر اندک مسلمانان را دیدند، به شک و تردید افتادند، ولی سرانجام کشته شدند. آیه ذیل نازل شد و سرنوشت شوم آن ها را بیان کرد:

کسانی که بر خویشتن ستمکار بوده اند، (وقتی) فرشتگان جانشان را می گیرند، می گویند: در چه (حال) بودید؟ پاسخ می دهند: ما در زمین از مستضعفان

اشاره

آغاز هفته تربیت بدنی (26 مهر)

زیر فصل ها

ارزش نیرومندی جسم

مسابقه ورزشی

ارزش نیرومندی جسم

ارزش نیرومندی جسم

قرآن کریم بر اهمیّت نیرومندی جسم در کنار تقویت روح تاکید می کند. برای نمونه، اشموئیل پیامبر دو ویژگی را برای طالوت بیان می فرماید و با بیان این دو ویژگی به گروهی که او را شایستگی حکومت نمی دانستند پاسخ می دهد. آن دو ویژگی دانش و قدرت جسمانی است. آنجا که می فرماید:

خداوند وی را بر شما برگزیده و دانش [قدرت] جسم او را وسعت بخشیده است. (بقره: 248)

همچنین در قرآن کریم، درباره حضرت موسی علیه السلام آمده است:

هنگامی که [موسی] نیرومند و کامل شد، حکمت و دانش به او دادیم و این گونه نیکوکاران را جزا می دهیم. (قصص: 14)

مسابقه ورزشی

مسابقه ورزشی

اشاره

روز آمار و برنامه ریزی (1 آبان)

زیر فصل ها

شمارش و آمار در نظام هستی

شمارش و آمار در نظام هستی

شمارش و آمار در نظام هستی

داشتن آمار و احاطه علمی بر اشیا، در برنامه ریزی اهمیت فراوان دارد و سبب بالا رفتن موفقیت در برنامه ریزی های کلان و دراز مدت می شود. قرآن کریم نیز به علم خداوند به عدد و آمار اعمال انسان ها اشاره دارد؛ اگرچه شیوه علم خداوند به عدد اعمال معلوم نیست.

... دانای نهان است و کسی را به غیب خود آگاه نمی کند. جز پیامبری را که از او خشنود باشد، که (در این صورت) برای او از پیش رو و از پشت سرش نگاهبانانی برخواهد گماشت. تا معلوم بدارد که پیام های پروردگار خود را رسانیده اند؛ و (خدا) به آن چه نزد ایشان است، احاطه دارد و هر چیزی را به عدد شماره کرده است. (جن: 26 _ 28)

خداوند برای حساب رسی بندگان خود در روز قیامت، چنان به دقت عمل می کند که عملکرد افراد را با حساب و شماره، تحت نظر دارد؛ حتی نفس های ما را برای آن روز که دادگاه عدل الهی تشکیل می شود ثبت و ضبط می کند و ما باید روزی پاسخ گوی همه آن ها باشیم:

پس برضد آنان شتاب مکن، که ما (روزها را) برای آن ها شماره می کنیم. (مریم: 84)

اشاره

تبعید امام خمینی از قم به ترکیه (13 آبان)

پس از تصویب لایحه اعطای مصونیت قضایی به اتباع امریکایی در هیأت دولت رژیم شاه، این لایحه در سال 1343 برای تصویب به مجلس شورای ملی و سنا رسانده شد. تصویب این لایحه در مطبوعات افشا و اعلام نشد. هنگامی که این خبر به گوش امام خمینی رحمه الله رسید، تصمیم گرفت حقایق را به مردم گفته و آن ها را از فاجعه بزرگی که به دست رژیم به وقوع پیوسته بود، با خبر کنند. امام درچهارم آبان 1343 در مراسمی که به مناسبت میلاد حضرت زهرا علیهاالسلام در بیت ایشان در قم برگزار شده بود، رژیم را رسوا کردند و مفاسد کاپیتولاسیون و جنایت رژیم را دراین باره روشن کردند.

رژیم شاه همه شیوه ها را برای آرام کردن امام به کار برد، ولی هیچ کدام کارساز نبود. تنها یک راه باقی مانده بود و آن تبعید امام بود که به گمان رژیم، با این تبعید، مانع از سر راه برداشته می شد. صبح روز سیزدهم آبان، امام به ترکیه تبعید شد. این تبعید پس از پانزده سال، در دوازدهم بهمن 1357 پایان یافت.

تبعید مخالفان، راه و رسم زورگویان

تبعید مخالفان، راه و رسم زورگویان

راه و رسم جباران بی منطق این گونه است که وقتی به ضعف و ناتوانی گفتار و عقیده خود آگاه شدند، با تکیه بر زور، مخالفان را از شهر و دیار خود بیرون می کنند. این بیانگر انحطاط فکری و سقوط فوق العاده اخلاقی زورمداران است. خاندان پیامبران الهی هم چون لوط و پیامبر اسلام از این رنج درامان نبوده اند.

از تو درباره کارزار در ماه حرام می پرسند، بگو: کارزار در آن، گناهی بزرگ و بازداشتن از راه خدا و کفر ورزیدن به او و (باز داشتن از) مسجد الحرام (حج) و بیرون راندن اهل آن از آن جا، نزد خدا (گناهی) بزرگ تر و فتنه (شرک) از کشتار بزرگ تر است... . (بقره: 217)

ولی پاسخ قوم او (لوط) جز این نبود که گفتند: آنان را از شهرتان بیرون کنید، زیرا آنان کسانی اند که به پاکی تظاهر می کنند. (اعراف: 82)

تبعید، قصاص تبعید

تبعید، قصاص تبعید

قرآن، تبعید را راه مقابله با تبعید ستمگرانه ظالمان می داند و می فرماید:

و در راه خدا، با کسانی که با شما می جنگند، بجنگید، (ولی) از اندازه در نگذرید؛ زیرا خداوند تجاوز کاران را دوست نمی دارد. و هرکجا برایشان دست یافتید، آنان را بکشید و از همان جا که شما را بیرون راندند، آنان را بیرون برانید. (بقره: 190)

هفته تربیت اسلامی (13 _ 19 آبان)

هفته روشن دلان (1 آذر)

نبود بینایی، امتحان الهی

نبود بینایی، امتحان الهی

و قطعاً شما را به چیزی (از قبیل) ترس و گرسنگی و کاهشی در اموال و جان ها و محصولات می آزماییم؛ و مژده ده شکیبان را. (بقره: 155)

معافیت نابینایان از جهاد

معافیت نابینایان از جهاد

... بر نابینا و لنگ و بیمار گناهی نیست، اگر در میدان جهاد شرکت نکنند... . (فتح، 15 _ 17)(2)

اشاره

هفته بهداشت (14 _ 21 آذر)

زیر فصل ها

پیش گیری، اساس سلامتی

پاکیزگی و نظافت

دستورهای بهداشتی قرآن

پیش گیری، اساس سلامتی

پیش گیری، اساس سلامتی

خود را با دست خود به هلاکت میافکنید و نیکی کنید. (بقره: 195)

براساس این آیه، هر کاری که فرجام آن هلاکت جسمی و روانی انسان باشد، حرام خواهد بود.

پاکیزگی و نظافت

پاکیزگی و نظافت

خدا کسانی را که خواهان پاکی اند، دوست می دارد. (توبه: 108)

خدا نمی خواهد بر شما تنگ بگیرد، ولی می خواهد شما را پاک و نعمتش را بر شما تمام گرداند. باشد که سپاس (او) بدارید. (مائده: 6)

دستورهای بهداشتی قرآن

4. شیر دادن کامل به کودک

مادران (باید)، فرزندان خود را دو سال شیر دهند، (این حکم) برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند... . (بقره: 231)

10. آشامیدن شیر

و همانا در دام ها برای شما عبرتی است: از آن چه در (لابه لای) شکم آن هاست، از میان سرگین و خون، شیری ناب به شما می نوشانیم که برای نوشندگان گواراست. (نحل: 66)

اشاره

روز پژوهش (25 آذر)

پژوهش از ملاک های توسعه یک جامعه است. تحقیق و پژوهش در ابعاد مختلف علوم می تواند درهای پیشرفت و بالندگی را بگشاید و روحیه بیگانه پرستی و تقلید را از فرهنگ جامعه بزداید.

قرآن کریم نیز با فرا خواندن مسلمانان به پژوهش، آنان را از عمل بدون تحقیق نهی می کند.

پژوهش مانع پشیمانی است

پژوهش مانع پشیمانی است

ای کسانی که ایمان آورده اید، اگر فاسقی برایتان خبری آورد، نیک وارسی کنید، مبادا به نادانی گروهی را آسیب برسانید و (بعد) از آن چه کرده اید، پشیمان شوید. (حجرات: 6)

امیدواری در هرحال

امیدواری در هرحال

به تحقیق، باید روح امید برای رسیدن به مطلوب در محقق زنده باشد، وگرنه با شرایط دشوار تحقیق چه عامل دیگری می تواند انگیزه آفرینی کند و فرد را به حرکت درآورد. قرآن به این امید در نهاد حضرت یعقوب برای یافتن فرزندانش، یوسف و بنیامین اشاره می کند و می فرماید:

ای پسران من، بروید و از یوسف و برادرش جست وجو کنید و از رحمت خدا نومید مباشید؛ زیرا جزگروه کافران کسی از رحمت خدا نومید نمی شود. (یوسف: 84 _ 87)

تحقیق در آغاز آفرینش

تحقیق در آغاز آفرینش

بگو در زمین بگردید و بنگرید که چگونه [خداوند] آفرینش را آغاز کرده است. (حج: 46)

روز حمل و نقل (26 آذر)

کمک به در راه ماندگان

کمک به در راه ماندگان

یک دسته از کسانی که در قرآن درباره آنان سفارش و برایشان حق و حقوقی در نظر گرفته است، در راه ماندگان هستند که خداوند آنان را «ابن سبیل» خوانده است.

از تو می پرسند: چه چیزی انفاق کنند (و به چه کسی بدهند)؟ بگو: هر مالی انفاق کنید، به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مسکینان و به در راه مانده تعلق

اشاره

ولادت حضرت عیسی علیه السلام (4 دی، 25 دسامبر)

زیر فصل ها

معجزه ولادت

شخصیت حضرت عیسی علیه السلام

خیرخواه مادر

معجزه های مسیح علیه السلام

معجزه ولادت

معجزه ولادت

و در این کتاب از مریم یاد کن، آن گاه که از کسان خود، در مکانی شرقی به کناری شتافت. و در برابر آنان پرده ای بر خود گرفت. پس روح خود را به سوی او فرستادیم تا به (شکل) بشری خوش اندام بر او نمایان شد. (مریم) گفت: اگر پرهیزگاری، من از تو به خدای رحمان پناه می برم. گفت: من فقط فرستاده پروردگار توام، برای این که به تو پسری پاکیزه ببخشم. گفت: چگونه مرا پسری باشد با آن که دست بشری به من نرسیده و بدکار نبوده ام؟ . گفت: (فرمان) چنین است، پروردگار تو گفته که آن بر من آسان است، و تا او را نشانه ای برای مردم و رحمتی از جانب خویش قرار دهیم، و (این) دستوری قطعی بود. پس (مریم) به او (عیسی) آبستن شد و با او به مکان دور افتاده ای پناه جست. تا درد زایمان، او را به سوی تنه درخت خرمایی کشانید. گفت: ای کاش، پیش از این مرده بودم و یکسره فراموش شده بودم. پس، از زیر (پای) او (فرشته) وی را ندا داد که: غم مدار، پروردگارت زیر (پای) تو چشمه آبی پدید آورده است. و تنه درخت خرما را به طرف خود (بگیر و) بتکان، تا بر تو خرمای تازه فرو ریزد. و بخور و بنوش و دیده روشن دار. پس اگر کسی از آدمیان را دیدی، بگوی: من برای (خدای) رحمان روزه نذر کرده ام، و امروز

خیرخواه مادر

خیرخواه مادر

(خداوند) مرا نیکوکار و قدردان و خیر خواه مادرم قرار داده، جبّار و شقّی نیافریده است. (مریم: 32)

سه روز مبارک

حضرت عیسی علیه السلام در کودکی فرمود:

و درود بر من، روزی که زاده شدم و روزی که می میرم و روزی که زنده برانگیخته می شوم. (مریم: 33)

3. نزول مائده آسمانی

و (یاد کن) هنگامی را که حواریّون گفتند: ای عیسی پسر مریم، آیا پروردگارت می تواند از آسمان، خوانی برای ما فرود آورد؟ (عیسی) گفت: اگر ایمان دارید از خدا پروا دارید. گفتند: می خواهیم از آن بخوریم. و دل های ما آرامش یابد، و بدانیم که به ما راست گفته ای و بر آن از گواهان باشیم. عیسی پسر مریم گفت: بارالها، پروردگارا، از آسمان خوانی بر ما فرو فرست تا عیدی برای اول و آخر ما باشد و نشانه ای از جانب تو. و ما را روزی ده که تو بهترین روزی دهندگانی. خدا فرمود: من آن را بر شما فرو خواهم فرستاد، (ولی) هرکس از شما پس از آن انکار ورزد، وی را (چنان) عذابی کنم که هیچ یک از جهانیان را (آن چنان) عذاب نکرده باشم. (مائده: 112 _ 115)

واکنش منافقان در برابر دعوت حق

واکنش منافقان در برابر دعوت حق

و چون به آنان گفته شود: همان گونه که مردم ایمان آوردند، شما هم ایمان بیاورید، می گویند: آیا همان گونه که کم خردان ایمان آورده اند، ایمان بیاوریم؟ هشدار که آنان همان کم خردانند، ولی نمی دانند. و چون باکسانی که ایمان آورده اند، برخورد کنند، می گویند: ایمان آوردیم و چون با شیطانهای خود خلوت کنند، می گویند: در حقیقت، ما با شماییم، ما فقط (آنان را) ریشخند می کنیم. (بقره: 13 و 14)

3. سنت زدگی و تقلید کورکورانه

و چون به آنان گفته شود: به سوی آن چه خدا نازل کرده و به سوی پیامبر(ش) بیایید، می گویند: آن چه پدران خود را بر آن یافته ایم، ما را بس است. آیا

آداب دعوت

قیام مردم قم در اعتراض به مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات به حضرت امام خمینی رحمه الله (19 دی)

خیانت قلم

خیانت قلم

جمعی از دانشمندان یهود، پس از بعثت پیامبراسلام صلی الله علیه و آله، اوصاف او را با آن چه

اشاره

فرار شاه خیانت کار از ایران (26 دی)

با اوج گرفتن قیام مردم ایران و هماهنگی قیام های مردمی به رهبری امام خمینی رحمه الله کنترل امنیت کشور از دست نیروهای رژیم و حتی حکومت نظامی خارج شد. در زمان

حفظ جنازه فرعون برای عبرت آیندگان

حفظ جنازه فرعون برای عبرت آیندگان

فرعون در واپسین لحظه های غرق شدن در نیل، خود را بیش از هر زمانی ناتوان دید و به قدرت خداوند ایمان آورد، ولی این ایمان سودی نداشت. بدن بی جان او در نقطه بلندی در ساحل بیرون افتاد تا مایه عبرت آیندگان باشد.

و فرزندان اسرائیل را از دریا گذراندیم، پس فرعون و سپاهیانش از روی ستم و تجاوز، آنان را دنبال کردند، تا وقتی که در شرف غرق شدن قرار گرفت، گفت: ایمان آوردم که هیچ معبودی جز آن که فرزندان اسرائیل به او گرویده اند، نیست و من از تسلیم شدگانم. اکنون در حالی که پیش از این نافرمانی می کردی و از تباه کاران بودی؟ . پس امروز تو را با زره (زریّن) خودت به بلندی (ساحل) می افکنیم، تا برای کسانی که از پی تو می آیند، عبرتی باشد و بی گمان، بسیاری از مردم از نشانه های ما غافل اند. (یونس: 90 _ 92)

اشاره

بازگشت پیروزمندانه امام خمینی به ایران (12 بهمن) پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و سقوط رژیم 2500 ساله شاهنشاهی (22 بهمن)

پس از فرار شاه معدوم، ملت ایران منتظر بازگشت امام خمینی رحمه الله بودند. دولت بختیار سعی داشت در این بازگشت وقفه ایجاد کند تا شاید بر اوضاع مسلط گردد، ولی سرانجام در دوازدهم بهمن 1357، پرواز انقلاب در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشست. ده روز بعد در پایان روز 22 بهمن 1357، رژیم 2500 ساله پادشاهی و سلطنت پنجاه ساله پهلوی سرنگون شد.

پیروزی حق و نابودی باطل، سنتی الهی

پیروزی حق و نابودی باطل، سنتی الهی

خداوند، پیروزی حق و نابودی باطل را سنتی الهی خوانده و آن را به ستم دیدگان جهان نوید داده است.

و بگو حق آمد و باطل نابود شد، آری، باطل همواره نابودنی شدنی است. (اسراء: 81)

خدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، وعده داده است که حتماً آنان را در این سرزمین جانشین (خود) قرار دهد، همان گونه که کسانی را که پیش از آنان بودند، جانشین (خود) قرار داد، و آن دینی را که برایشان پسندیده است، به سودشان مستقر کند و بیمشان را به ایمنی مبدل گرداند (تا) مرا عبادت کنند و چیزی را با من شریک نگردانند و هرکس پس

1. اطاعت از حق

و هر کس خدا و پیامبر او و کسانی را که ایمان آورده اند، ولیّ خود بداند (پیروز است؛ چرا که) حزب خدا همان پیروزمندان اند. (مائده: 56)

2. توکل بر خدا

اگر خدا شما را یاری کند، هیچ کس بر شما چیره نخواهد شد و اگر دست از یاری شما بردارد، چه کسی بعد از او شما را یاری خواهد کرد؟ و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند. (آل عمران: 160)

3. ایمان

ای پیامبر، مؤمنان را به جهاد برانگیز، اگر از (میان) شما بیست تن، شکیبا باشند بر دویست تن چیره می شوند و اگر از شما یکصد تن باشند، به هزار تن از کافران پیروز می گردند، چرا که آنان قومی اند که نمی فهمند. اکنون خدا بر شما تخفیف داده و معلوم داشت که در شما ضعفی هست. پس اگر از (میان) شما یکصد تن شکیبا باشند، بر دویست تن پیروز گردند و اگر از شما هزار تن باشند، به توفیق الهی بر دو هزار تن غلبه کنند و خدا با شکیبایان است. (یونس: 62 _ 64)

4. شکیبایی و نماز

ای کسانی که ایمان آورده اید، از شکیبایی و نماز یاری جویید؛ زیرا خدا با شکیبایان است. (بقره: 153)

6. یاری خواهی از خداوند

موسی به قوم خود گفت: از خدا یاری جویید و پایداری ورزید که زمین از آن خداست، آن را به هرکس از بندگانش که بخواهد می دهد و فرجام (نیک)

8. هجرت

و کسانی که پس از ستم دیدگی، در راه خدا هجرت کرده اند، در این دنیا جای نیکویی به آنان می دهیم و اگر بدانند، قطعاً پاداش آخرت بزرگ تر خواهد بود. (نحل: 41)

پیروی از کفار، زمینه ساز ارتداد

پیروی از کفار، زمینه ساز ارتداد

ای کسانی که ایمان آورده اید، اگراز فرقه ای از اهل کتاب فرمان برید، شما را پس از ایمانتان به حال کفر برمی گردانند. (بقره: 217)

تباهی اعمال

تباهی اعمال

... و کسانی از شما که از دین خود برگردند و در حال کفر بمیرند، آنان کردارهایشان در دنیا و آخرت تباه می شود و ایشان اهل آتش اند و در آن ماندگار خواهند بود. (بقره: 127)

مسابقه در نیکی ها و شتاب در آن

مسابقه در نیکی ها و شتاب در آن

این جهان، میدان گسترده ای برای بروز خلاقیّت و توانایی های افراد است و نیکی از مصادیقی است که در این عرصه گسترده بروز می کند. نیکوکاران نیز شرکت کنندگان در مسابقه ای هستند که برای یاری محرومان و ستمدیدگان تلاش می کنند.

... پس در کارهای نیک بر یکدیگر سبقت گیرید، بازگشت همه شما به سوی خداست.... (مائده: 48)(1)

درود و سلام خداوند بر نیکوکاران

درود و سلام خداوند بر نیکوکاران

ما این گونه (با درود و سلام....) نیکوکاران را پاداش می دهیم.(1)

خداوند، انفاق نیکوکاران را جبران می کند

خداوند، انفاق نیکوکاران را جبران می کند

... و هرچه را انفاق کنید، او عوضش را می دهد و او بهترین روزی دهندگان است. (سباء: 39)

انواع درختان و نقش آن در تغذیه

انواع درختان و نقش آن در تغذیه

درختان خرما، انگور و زیتون و انجیر در قرآن بیش از انواع دیگر، مورد توجه قرار گرفته است. ارزش غذایی میوه این درختان نیز بسیار بالاتر از میوه های دیگر درختان است.

پس برای شما به وسیله آن باغ هایی از درختان خرما و انگور پدیدار کردیم که در آن ها برای شما میوه های فراوان است و از آن ها می خورید. و از طور سینا درختی (زیتون) برمی آید که روغن و نان خورشی برای خورندگان است. (مؤمنون: 19 _ 20)

قسم به انجیر و زیتون. (تین: 1)

نقش باغ ها در نشاط و شادابی انسان

نقش باغ ها در نشاط و شادابی انسان

در آیات فراوانی، خداوند هنگامی که می خواهد پاداش نیکوکاران را یادآور شود، از باغ ها و درختان سرسبزی که جویبارها از زیر آن روان است و میوه های شیرین و خوشمزه دارد، یاد می کند. از این بیان روشن می شود که باغ ها و درختان در شادابی و لطافت روحیه انسان نقش اساسی داشته و انسان ها نیز به آن گرایش فراوان دارند.

و کسانی را که ایمان آورده اند و کارهای شایسته انجام داده اند، مژده ده که